1. ชราสุตฺตวณฺณนา

[51] หิตสฺส สาธนโต สาธุ, ยํ กิญฺจิ อตฺถชาตํฯ ตํ ปน อตฺถกาเมน ลภิตพฺพโต อุปเสวิตพฺพโต ลทฺธกํ, กลฺยาณฏฺเฐน ภทฺทกนฺติ วุจฺจตีติ อาห ‘‘สาธูติ ลทฺธกํ ภทฺทก’’นฺติฯ ‘‘สีลํ ยาว ชรา สาธู’’ติ วุตฺตมตฺถํ พฺยติเรกโต วิภาเวตุํ ‘‘อิมินา อิทํ ทสฺเสตี’’ติ วุตฺตํฯ อิทนฺติ อิทํ อตฺถชาตํฯ

ปติฏฺฐิตาติ จิตฺตสนฺตาเน ลทฺธปติฏฺฐา, เกนจิ อสํหาริยาฯ เตนาห ‘‘มคฺเคน อาคตา’’ติฯ จิตฺตีกตฏฺฐาทีหีติ ปูชนียภาวาทีหิฯ วุตฺตํ เหตํ โปราณฏฺฐกถายํฯ จิตฺตีกตนฺติ รตนนฺติ อิทํ รตนํ นาม โลเก จิตฺตีกตํ วตฺถูนํ สหสฺสคฺฆนตาทิวเสนฯ เยปิ โลเก จิตฺตีกตา ขตฺติยปณฺฑิต-จตุมหาราช-สกฺก-สุยาม-มหาพฺรหฺมาทโย, เตสํ จิตฺตีกโต เตหิ สรณนฺติ อุปคนฺตพฺพตาทิวเสนฯ รติกรนฺติ ปีติสุขาวหํฯ ฌานรติสุเขนาติ ทุวิเธนปิ ฌานรติสุเขนฯ ตุเลตุนฺติ ปริจฺฉินฺทิตุํฯ คุณปารมินฺติ คุณานํ อุกฺกํสปารมิํฯ ทุลฺลโภ อเนกานิ อสงฺเขฺยยฺยานิ อติธาวิตฺวาปิ ลทฺธุํ อสกฺกุเณยฺยตฺตาฯ อโนโมติ อนูโน ปริปุณฺโณฯ ตตฺถ วิเสสโต อโนมสตฺตปริโภคโต เตหิ ‘‘สมฺมาสมฺพุทฺโธ ภควา’’ติ อนุสฺสริตพฺพโตติ อาห ‘‘ภควา อโนโม สีเลนา’’ติอาทิฯ

อริยมคฺคปญฺญาเยว อิธ อธิปฺเปตาติ ‘‘อิธ ปน ทุลฺลภปาตุภาวฏฺเฐน ปญฺญา ‘รตน’นฺติ วุตฺต’’นฺติ อาหฯ ปุชฺชผลนิพฺพตฺตนโต, อตฺตโน สนฺตานํ ปุนาตีติ จ ปุญฺญเจตนา ปุญฺญํ, สา ปน ยสฺส อุปฺปนฺนา, ตสฺเสว อาเวณิกตาย อนญฺญสาธารณตฺตา เกนจิปิ อนาหฏา, อฏฺฐกถายํ ปน ‘‘อรูปตฺตา’’ติ วุตฺตํฯ

ชราสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ